Yedioth Ahronoth gazetesi yazarı Nahum Barnea, Katar’ın başkenti Doha’da 15-16 Ağustos’ta Hamas yetkililerinin katılımı olmadan yapılan Gazze’de ateşkes ve esir takası görüşmelerine ilişkin bir yazı kaleme aldı.
Barnea, Gazze’de ateşkes ve esir takası görüşmelerine ilişkin, “Netanyahu müzakereleri ilerletme fırsatını yok etti, en azından bu aşamada bitti” ifadesini kullandı.
Doha’daki müzakerelerin başlıca anlaşmazlık noktasının Gazze Şeridi ile Mısır sınırındaki Philadelphi Koridoru olduğunu belirten Barnea, farklı noktaların da bulunabileceğini belirtti.
Barnea, yazısında detaya girmeden, “Netanyahu, 14 Ağustos’ta biri öğleden sonra kısıtlı bir konferansta, diğeri bir ülkeyle telefonla yapılan görüşmede, müzakereleri ilerletme fırsatını geçersiz kıldı” ifadesini kullandı.
Yeni teklife ilişkin Barnea, “Özellikle kalıcı ateşkesi ve Gazze Şeridi’nden kapsamlı çekilmeyi reddetmesi, Netzarim Koridoru ile Philadelphi Koridoru’nu işgal etmeye yönelik ısrarı göz önüne alındığında yeni teklif Netanyahu’nun şartlarını karşılıyor ve bu şartlarla uyumlu” değerlendirmesinde bulundu.
Dondurulan ziyaretler
Barnea, “Genelkurmay Strateji Dairesi Başkanı Tümgeneral Eliezer Toledano’nun üst düzey Shin Bet (İsrail iç istihbarat teşkilatı) yetkilileriyle birlikte Mısırlı yetkililerle görüşme yapmak üzere gece Kahire’ye gitmesi gerekiyordu. Filistin Toprakları Operasyon Koordinatörü Tümgeneral Ghassan Alian’ın da Kahire’ye gitmesi gerekiyordu ancak müzakerelere katılan İsrailli bir kaynağa göre bu ziyaretler donduruldu” açıklamasında bulundu.
İsrailli analist, yeni müzakerelere ilişkin, “İsrail müzakere heyeti ve arabulucuların temsilcileri ile bu hafta sonu yapılması planlanan müzakere turu iptal edilebilir, ertelenebilir veya sadece göstermelik yapılabilir” ifadesine yer verdi.
Barnea, son günlerde uluslararası medyada çıkan, Gazze’de ateşkes ve esir takası olasılığına yönelik iyimserliği, “manipülasyondan ibaret” olarak niteledi.
Philadelphi Koridoru
İsrailli analiste göre, müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanmasının temel sebebi Philadelphi Koridoru üzerindeki anlaşmazlık. Netanyahu, Philadelphi Koridoru’ndaki işgalini sürdürme hususunda ısrar ederken Hamas, İsrail’in geri çekilmesi konusunda geri adım atmıyor.
Bu arada, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin Mısır sınırındaki dünyaya açılan tek kapısı Refah Sınır Kapısı’nı 7 Mayıs’ta işgal etmesinin ardından, Kahire yönetimi, birçok kez Philadelphi Koridoru ve Refah kapısını İsrail’in kontrol etmesini reddettiğini duyurdu.
Barnea, Gazze-Mısır sınırındaki duruma ilişkin, “Netanyahu tutumunu ‘İsrail’in Gazze’yi her yerden kuşatması gerektiği’ yönünde stratejik bir koşula dayanarak savunuyor. Denizi ve İsrail sınırını kontrol edebiliriz ama Philadelphi’den çekilmek Mısır’dan kaçakçılığa giden yolu açar.” yorumunu yaptı.
İsaril ordusu ve Savunma Bakanlığının Netanyahu ile aynı fikirde olmadığını belirten Barnea, “İsrail ordusunun Philadelphi Koridoru’nu kontrol altına aldıktan sonra yaptığı araştırmalar, kaçakçılığın çoğunun sınır kapısından gerçekleştirildiğini ortaya koydu. Ancak Netanyahu, eğer ordunun tüm eksen boyunca varlığı garanti edilmezse anlaşma sağlanamayacağına inanıyor.” ifadesini kullandı.
Barnea, İsrail Başbakanı için “Netanyahu rehineleri (Gazze’deki İsrailli esirleri) serbest bırakmak istiyor ancak tam zafer hayalinden vazgeçmeye hazır değil ve kendi hayallerine dalmış durumda.” değerlendirmesinde bulundu.
Netzarim Koridoru
Barnea, Gazze Şeridi’nin kuzeyi ile güneyini ayıran Netzarim Koridoru’na ilişkin, Netanyahu’nun, Filistinli direnişçilerin Gazze Şeridi’nin güneyinden kuzeyine doğru ilerlememesini sağlayacak bir mekanizma istediğini aktardı.
İsrailli analist, Netanyahu’nun Netzarim Koridoru’na ilişkin ABD’liler ile yaptığı, 27 Mayıs’ta ABD Başkanı Joe Biden ile ortaya koyduğu taslakta belirtilen anlaşmadan döndüğünü ifade etti.
Barnea, “Bir kaynak, Doha’daki müzakerelerde Filistinlilerin Gazze’nin orta kesimlerinden kuzeye dönmesinin ve bunun İsrail denetiminde olup olmayacağı konusunun gündeme gelmediğini söyledi.” ifadesini kullandı.
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı Direktörü Bill Burns’ün Philadelphi Koridoru’na odaklanmaya karar verdiğini belirten Barnea, “(Philadelphi Koridoru) Bu konuda bir anlaşma olmazsa ilk etapta anlaşma da olmayacaktır.” yorumunu yaptı.
Netanyahu’nun ofisinden dün yapılan açıklamada, Mısır-Gazze sınır hattı Philadelphi Koridoru’nda kontrolün İsrail’in elinde kalması konusunda ısrarcı olduğu duyurulmuştu.
İsrail’de güvenlik yetkilileri, muhalefet ve yakınları Gazze’de esir tutulan İsrailliler, Netanyahu’yu Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasına varılmasını engellemekle suçluyor.
Netanyahu ise Gazze’deki savaşı sona erdirecek bir anlaşmayı kabul etmesi halinde, hükümetindeki aşırı sağcı bakanların ayrılarak hükümetin düşmesinden endişe ediyor.
Katar’ın başkenti Doha’da 15-16 Ağustos’ta İsrail ile Hamas arasında esir takası yapılması ve Gazze’de ateşkes sağlanması için müzakereler yapılmıştı.
Hamas da ABD, Mısır ve Katar’ın arabuluculuğunda yürütülen müzakerelerde Netanyahu’nun yeni şartlar sürerek anlaşmaya varılmasını engellediğini belirtmişti.